Zvezde

Odgonetanje tajni povijesne Tychove supernove

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: subota, 04 mart 2023 10:28; Autor Zoran Knez

TychoSupenovaCrop Ova slika pruža novi uvid u ostatak Tychove supernove, nazvane po danskom astronomu Tychu Braheu (1546.-1601.), koji je prije više od 450 godina bio primijetio izuzetni sjaj te "nove" zvijezde u zviježđu Kasiopeje. Astronomi su uporabili NASA-in satelit IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) kako bi proučili polarizirano (rendgensko) svjetlo koje stiže iz Tycha, (plinskog) krša izbačenog u svemir eksplozijom zvijezde (bijelog patuljka). IXPE je po prvi put razotkrio geometriju magnetskih polja u blizini udarnog vala supernove, koji se još uvijek širi od mjesta eksplozije i koji oblikuje granicu oko izbačenog materijala. Razumijevanje geometrije magnetskih polja omogućuje znanstvenicima da dodatno istraže na koji način čestice bivaju ubrzavane u tome ostatku supernove.

Opširnije: Odgonetanje tajni povijesne Tychove supernove

Write comment (0 Comments)

Webb vidi zasebne zvijezde kako svjetlucaju u jednom zbijenom jatu

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: petak, 24 februar 2023 12:53; Autor Zoran Knez

ZKcrop

Dana 20. lipnja 2022. g, Svemirski teleskop James Webb je više od jednog sata zurio u Messier 92 (M92), zbijeno (kuglasto) zvjezdano jato u halou Mliječnog Puta, udaljeno od nas 27000 svjetlosnih godina. Ta opservacija - jedna od prvih poduzetih Webbom - dio je jednog od trinaest uvodnih promatračkih programa (engl. ERS program), koji su bili osmišljeni tako da pomognu astronomima shvatiti kako treba koristiti Webba i kako na najbolji način iskoristiti njegove mogućnosti.

Opširnije: Webb vidi zasebne zvijezde kako svjetlucaju u jednom zbijenom jatu

Write comment (0 Comments)

Hubble po prvi put neposredno mjeri masu jednog usamljenog bijelog patuljka

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: subota, 04 februar 2023 10:00; Autor Zoran Knez

PatuljakZKcrop

Astronomi su pomoću NASA-inog Svemirskog teleskopa Hubble po prvi put neposredno izmjerili masu jednog samostalnog, izoliranog bijelog patuljka - preživjele jezgre jedne dogorjele zvijezde slične Suncu

Opširnije: Hubble po prvi put neposredno mjeri masu jednog usamljenog bijelog patuljka

Write comment (0 Comments)

Kako nastaju kilonove

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: petak, 03 februar 2023 18:00; Autor Miša Bracić

KilonovaMB 1

CPD-29 2176 je primer binarnog sistema zvezda, na oko 11 400 svetlosnih godina od Zemlje koji može da pokrene kilonovu, ultra-snažnu eksploziju. Smatra se da postoji samo oko 10 takvih sistema u Mlečnom putu.

Opširnije: Kako nastaju kilonove

Write comment (0 Comments)

Zvezda Eta Carinae

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: sreda, 05 maj 2010 18:21; Autor Aleksandar Zorkić

EtaC-150 Eta Karine je gigant među gigantima. U celoj galaksiji takvih zvezda ima svega nekoliko desetina (prema skoro 400 milijardi drugih). Da se nalazi na mestu Sunca, progutala bi sve planete zaključno sa Jupiterom. Njen prečnik iznosi 11 astronomskih jedinica, što je preko jednu i po milijarde kilometara. Sija pet miliona puta sjajnije od Sunca, a oko sebe se obrće brzinom koja dostiže 90% od teorijskog maksimuma. Eta Karine spada u najmasivnije zvezde u čitavom univerzumu. Da je malo veća već ne bi bila moguća.

Opširnije: Zvezda Eta Carinae

Write comment (0 Comments)

Trougao na severnom nebu

Detalji: Kategorija: Zvezde; Datum kreiranja: sreda, 30 novembar 2022 15:34; Autor Aleksandar Zorkić

TrougaoCrop Baxter osmatrac65 Na vedrom noćnom nebu u mislima lako možete povezati tri zvezde u trougao. Neki od tih trouglova, kao na primer Letnji trougao, imaju poseban značaj u osmatračkoj astronomiji, većina je bez ikakvog smisla, ali ima jedan koji je ozvaničen i uvršten kao jedno od 88 sazvežđa. Zove se, a kako drukčije nego, Trougao odn. Trokut (Triangulum na latinskom) i sad je u dobroj poziciji za posmatranje. Trougao je malo sazvežđe severnog neba markiran sjajnim zvezdama, poznato je od antičkih vremena, Vavilona i starih Grka. Nalazi se između sazvežđa Perseus i Pisces, Andromede i Taurus.