Nova Perseja 2020 (N Per 2020) snimljena 19. januara poprimila crvenu boju. Credit: S. Smith

Grupa Indijskih i Američkih astronoma je 21. januara ove godine objavili da je na osnovu posmatranja u bliskom infracrvenom području uz pomoć TIRCAM2 instrumenta na 3.6-metarskom Devasthal optičkom teleskopu (Indija, savezna država Utarakand) prisutna kosmička prašina u okolini Nove 2020 u sazvežđu Perseja. Nova je otkrivena ranije, 25. novembra prošle godine tokom naglog povećanja sjaja kao tranzijentni objekat  TCP J04291884+4354232 od strane Japanskog posmatrača Seidžija Ueda. Tokom januara je  primećen nagli pad u sjaju Nove za 4 do 5 magnituda u B i V području uz uočljivo pomeranja boje ka crvenoj što je ukazivalo da je već tada došlo do stvaranja kosmičke prašine u okolini Nove. Pad u sjaju je utvrđen na osnovu UBVRI fotometrijskih posmatranja sprovedenih od strane niza posmatrača u prethodnom periodu i prijavljenih Američkoj asocijaciji posmatrača zvezda promenljivog sjaja (AAVSO) dok je potvrda o stvaranju prašine došla od gore pomenute grupe istraživača.

Kriva sjaja Nove Perseja 2020 u periodu od otkrića (25. novembra 2020. do 23. januara 2021.) Početni period povećanja sjaja a zatim sledi nagli pad. Plave oznake su “B” magnituda a zelene “V” UBVRI fotometrijskog sistema. Izvor: AAVSO

Kako grupa navodi, njihovo fotometrijsko posmatranje je vršeno uz pomoć defokusiranja same zvezde kako bi se izbegla saturacija detektora i izvršila kalibracija u odnosu na zvezde u 2MASS zvezdanom katalogu i zvezdi HD 18881 klase A0V standardnog sjaja dobivši za rezultat posmatrano po fotometrijskim filterima u sistemu JHK  J = 8.25 +/- 0.1, H = 6.4 +/- 0.3 i K = 4.6 +/- 0.4 pri čemu je povećanje vrednosti J magnitude u skladu sa uočenim trendom slabljanja u sjaju u odnosu na ranije posmatranje načinjeno 14. januara (J = 8.15 +/- 0.01) i 19. januara (J = 8.54 +/- 0.01) od strane astronoma Palomar Gatting IR istraživačkog tima (Sjedinjene Države).

Kriva sjaja sa predhodne slike, samo vizuelni posmatrači i moja malenkost među njima (narandžasto). Posmatranje izvršeno dvogledom 15X70 06. i 08.12.2020. godine iz dvorišta u Zrenjaninu, Srbija.

Potvrda da je zaista započelo stvaranje prašine dolazi od indeksa boje posmatrane Nove i izračunate međuzvezdane ekstinkcije, odnosno slabljenja svetlosti u prostoru između posmatrača i posmatranog objekta za određenu talasnu dužinu. Iz fotometrijskih posmatranja, može se zaključiti da je indeks boja Nove (B- V) ~ 0.23 i 0.0 dostignut u maksimumu sjaja pri čemu se ekstinkcija procenjuje na vrednost E(B-V) ~ 0.60-0.65 a na osnovu AAVSO kriva sjaja. Neke druge procene govore da je E(B-V) ~ 0.77-0.82 iz intenziteta natrijumovog dubleta NaI međuzvezdane sredine u pravcu posmatranja. Kada se konačno izvrši korekcija, dobija se da je indeks boja (J-K) i dalje visok i da se kreće se u granicama od 3.2 do 3.3 što je jasan dokaz da je došlo do stvaranja prašine u okolini Nove Perseja 2020. Od narednih posmatranja se očekuje da potvrde dobijeni nalaz.

Izvor