 |
| Naiad - fotografija sa Vojadžera 2 |
Najbliži Neptunov satelit, Najada, otkriven još 1989. godine, prilikom istraživačkih aktivnosti kosmičke letilice Voyager 2 u Neptunovom sistemu, prvi put je, nakon više od 20 dugih godina, ponovo postao predmet naučnih analiza oktobra 2013. godine. Stručnjaci sa Instituta SETI u Kaliforniji, prilikom obrade arhiviranih snimaka, preuzetih sa Habla 2004. godine, izneli su podatke koji menjaju dosadašnji pristup ovom mističnom Neptunovom mesecu. Sićušni satelit, širok svega 100 kilometara, nepravilnog oblika i najverovatnije nemodifikovan bilo kakvim internim geomorfološkim procesima u međuvremenu, ostao je nevidljiv jer Neptun ima i do 2 miliona puta veći sjaj pa je tako pored njega teško uočiti samu Najadu. Zato ni ne čudi komentar američkog kosmologa Šouvoltera, koji tvrdi da je uvek izazov doći do novih rezultata preko starih podataka.
O čemu se tu zapravo radi? Na osnovu osam snimaka koje je Habl načinio još decembra 2004. godine, a uz pomoć raznih tehnika astrofotografije, izolovan je mali mesec, u svoj mogućoj blistavosti Neptuna, jedva vidljiv. Odmah je potvrđeno da je Najada izašla iz Neptunove senke i da je znatno brža nego što se to predviđalo. Pretpostavlja se da je ovaj mesec došao u određenu vrstu interakcije sa nekim drugim Neptunovim mesecom, pa je time, kako ističu autori članka o Neptunovom izgubljenom mesecu, na stranici www. space. com, sama Najada ubrzala kretanje u svojoj orbiti i time prevazišla već postavljene kalkulacije. Naravno, u pitanju su samo naučne pretpostavke dok će konačni sud o razlogu nagle promene brzine meseca u orbiti biti poznat tek sa novim i detaljnijim podacima iz Neptunovog mračnog sveta.
|
Ono što nije i direktnoj vezi sa Najadom, ali svakako da ima uticaja na promatranje funkcionisanja opštih međuodnosa plave planete i svih njegovih satelita je i činjenica da je Neptun, poput ostalih velikih gasovitih planeta džinova, poznat po svojim prstenovima, sortiranim u četiti grupe, a u zavisnosti da li je glavni prsten, unutrašnji, unutar difuznog prstena ili na površini van samog unutrašnjeg prstena. Ipak, Neptun se može smatrati jedinom planetom čiji prstenovi sadrže lukove, a te lukove upravo održava mali satelit Galateja kao i jedan pomoćni satelit, jer bi se u suprotnom proširili po celoj površini prstena. Voyager 2 je promatrao i evidentirao četiri luka, ali su novi analizirani snimci pokazali da dok dva vodeća luka nedostaju, da dva prateća luka nisu zamenila mesta, što je bilo uobičajena pojava još od njihovog otkrića. Ekipa naučnika sa SETI-ja nije sigurna šta je prouzrokovalo ovaj „kosmički presedan“, ali su ubeđeni da je „to nešto“ uticalo i na promenu brzine skrivenog Neptunov meseca Najade. Prikupljene informacije sa Habla, pomogle su Souvolterovom timu i da u julu 2013. godine objavi otkriće još jednog Neptunovog meseca, sa oznakom S/2004 N1, manjeg od Najade (svega 20 km), koji je izbegao kameru Nasine letilice iz 1989. upravo zbog svoje simbolične veličine. Tako sada, plava i hladna planeta Neptun, ima 14 satelita i svaki je izazov za astronome kao i za tehnologiju kojom raspolažu.
Uprkos svemu, Najada ostavlja prostora za priličan broj naučnih opservacija jer, kako se sada ispostavlja, nema kraja iznenađenjima koja nam stižu iz pravca izgubljenog Neptunovog meseca.
|
|
 Ovu grafiku izradio je Mediagraf, studio za grafički dizajn i animaciju. Studio je osnovan u Beogradu maja 2013. godine i prvi je studio u Srbiji specijalizovan za izradu infografika i drugih grafičkih oblika koji se koriste za ilustraciju informativnog sadržaja. Osim dnevno političkih tema, studio pravi infografike, animacije i interaktivne grafike koje ilustruju nova naučna dostignuća i astronomske događaje. |
Korišćeni izvori:
http://voyager. jpl. nasa. gov/science/neptune_rings. html
, 
KOJI TELESKOP DA KUPIM?
