Svemir, kosmos, vasiona, univerzum – sve su to sinonimi.

Univerzum je skup svih galaksija, zvezda, maglina, planetarnih sistema, crnih rupa, ukupne energije za koju znamo i tamne materije koju još uvek ne možemo direktno da opazimo.

Univerzum je star 13,7 milijardi godina. Od svog nastanka neprekidno se širi. Njegov prečnik se zato stalno povećava a sada iznosi oko 92 milijardu svetlosnih godina. Više o tome: Koliko je velik univerzum.

Nauka koja se bavi poreklom i evolucijom univerzuma zove se kosmologija. 

O nastanku univerzuma postoji više teorija koje se zasnivaju na osmatranju dalekih galaksija, na proračunu ukupne mese materije, na brzini kretanja galaksija, na brzini širenja svemira. šta se zapravo širi

Početak univerzuma

Po najprihvaćenijoj teoriji univerzum je nastao u događaju koji je dobio ime Veliki prasak (Big Bang). Veliki prasak je bio početak svega: prostora i vremena. 

Rani univerzum je bio u vrelom i gustom stanju koji se hladio kako se širio. Nakon 400 miliona godina pojavile su se prve zvezda i počele su da se stvaraju galaksije. 

Širenje i evolucija

U samom početku univerzum je bio, kako to astronomi kažu, vrela supa subatomskih čestica. Od atoma prvo je nastao vodonik kao dominantan elemenat u univerzumu. Pored njega, u znatno manjoj meri stvoren je i helijum, zatim i litijum. Pod uticajem tamne materije od ovih elemenata nastale su prve zvezde, a od njih prve galaksije. 

U zvezdama stvorili su se elementi teži od vodonika. Na kraju života takve zvezde novonastali elementi su se raspršili po okolnom prostoru. Od tog materijala stvarale su se sledeće generacije zvezda, a zatim i planete, a za jednu znamo da je iznedrila i život. 

Kraj univerzuma

I o kraju univerzuma postoji više teorija. Konačnu sudbinu univerzuma određuje njegova gustina, odnosno količina mase. Prema sadašnjim podacima kojima raspolažu kosmolozi smatraju da će se svemir trajno širiti i time sve više hladiti sve do apsolutne nule. Taj scenario naziva se Toplotna smrt. Kraj univerzuma može da se dogodi tek kroz više triliona godina. 

Činjenice

Početno stanje univerzuma (nazvano Plankova epoha) trajalo je sitan delić sekunde. Tada je sva materija bila zgusnuta u jednu jedinu tačku. 

Nakon Plankove epohe počeo je period inflacije kada dolazi do ekstremnog širenja univerzuma. I taj period je trajao delić sekunde. Nakon toga sledi period od 380.000 godina kada je svemir još bio gusta neprozirna plazma, a taj period smenjuje period rekombinacije kada se formiraju stabilni atomi. Tada počinje i radijacija da se širi svemirom .

Početni sjaj Velikog praska danas se može videti u vidu kosmičkog pozadinsko zračenja. 

Postoje područja svemira koja ne možemo i nikad nećemo videti jer se ona nalaze iza našeg horizonta do kojeg vidimo (svemir je toliko ogroman da iz dalekih njegovih delova svetlo još nije stiglo do nas). 

Univerzum se sastoji od obične materije (a to su atomi koje možemo da vidimo), zatim od tamne energije i tamne materije koje ne možemo da vidimo, ali ih naučnici detektuju po posledicama koje proizvode po okolinu.

Podaci u poslednjih nekoliko decenija govore da se svemir ubrzano širi.

Prema SpaceFacts, Vikipediji....

Činjenice o okolini - osnovni podaci o svemiru, galaksijama, planetama....