Bogat noćašnji ulov BH meteorske mreže
Sl.1. Položaji meteora iznad BiH za koje su noćas određene orbite | |
Sl.2. Orbite 16 Geminida proračunate na osnovu snimaka |
Geminidi su poznati kao brzi, sjajni i pouzdani meteori. Oni nikada ne propuste da se pojave i mnogi posmatrači ih smatraju kao najbolji meteorski potok tokom godine. Ove godine maksimum Geminida pada u noći 13/14 decembar. Većina meteorskih potoka povezana je sa određenim kometama. Međutim, nemamo kometu koju bi smo mogli pripisati Geminidima. Umjesto nje, postoji objekat nazvan " 3200 Phaethon." Otkriven je 1983. godine putem IRAS satelita američke NASE. Phaethon izgleda poput stjenovitog asteroida. Obilazi oko Sunca za 1,4 godina, baš kao tipične periodične komete ali ne pokazuje nikakav prašinasti rep koji bi eventualno proizvodio Geminide.
2010. godine, jedna od STEREO sondi NASE zabilježila je udvostručenje Phaethonovog sjaja kao da je sunčeva svjetlost sjajila kroz oblak prašine oko asteroida. Posmatrači počeli sumnjati da je 3200 Phaethon nešto novoi neki govore o »stjenovitoj kometi«. Kada ovakav asteroid prolazi veoma blizu Sunca, njegova toplota utiče na odvajanje prašinastih oblaka, pa i većih čestica, sa površine tijela. Čak je uočen i mali rep koji viri iz ove »stjenovite komete« koji dokazuje da postoji izbacivanje čvrstog materijala.
Bosansko-hercegovačka meteorska mreža koju zajedno vode Federalni hidrometeorološki zavod i astronomsko društvo Orion, zabilježila je u noći 10/11. decembar oko 200 meteora. Dio njih pripada Geminidima. Od toga je za 36 meteora bilo moguće odrediti orbite, pri čemu 15 orbita pripada Geminidima! U lovu na meteore učestvovale su sve četiri kamere (Sarajevo, Gradačac, Pelješac i novopostavljena kamera Mostar). Pošto je noćas u većem dijelu srednje i zapadne Evrope bilo oblačno, te nije bilo moguće snimanje, to je rezultat BH mreže tim značajniji.
Pripremio: Muhamed Muminović
Obrada podataka: Nedim Mujić
Zvjezdane pahulje – Geminidi 2012
Geminidi blješteće „zvijezde padalice“